Ευρώπη κοντά στους Πολίτες

Ειδικοί Στόχοι:

• Ενίσχυση της ολοκληρωμένης κοινωνικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής ανάπτυξης, της πολιτιστικής κληρονομιάς και της ασφάλειας στις αστικές περιοχές
• Ενίσχυση της ολοκληρωμένης κοινωνικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής τοπικής ανάπτυξης, της πολιτιστικής κληρονομιάς και της ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών και των παράκτιων περιοχών μέσω της τοπικής ανάπτυξης με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων Κοινωνικοοικονομική ένταξη περιθωριοποιημένων κοινοτήτων

Επιλογές πολιτικής

Η ενδυνάμωση της χωρικής συνοχής αποτελεί κύρια στρατηγική επιλογή της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Προτεραιότητα επόμενα αποτελεί η αξιοποίηση στη νέα προγραμματική περίοδο των χωρικών εργαλείων ως μέσο για την άμβλυνση των μειονεκτημάτων που δημιουργούν τα γεωγραφικά και γεωφυσικά χαρακτηριστικά/φυσιογνωμία των νησιών της (τριπλή “περιφερειακότητα”, ασυνέχεια του χώρου, έντονες ενδοπεριφερειακές ανισότητες και αντίστοιχα διαφοροποιημένες ανάγκες) και την αξιοποίηση των αναπτυξιακών συγκριτικών πλεονεκτημάτων των χωρικών ενοτήτων της.

Οι παρεμβάσεις για την χωρική ανάπτυξη των Περιφερειών της ΕΕ και των εδαφικών τους ενοτήτων θα πρέπει να βασίζονται αποκλειστικά σε ολοκληρωμένες εδαφικές στρατηγικές, με τη χρήση των παρακάτω χωρικών εργαλείων:

1. Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις (ΟΧΕ), που αποτελούν εργαλείο ολοκληρωμένης χωρικής ανάπτυξης για την εφαρμογή αναπτυξιακών στρατηγικών συγκεκριμένων χωρικών ενοτήτων και διακρίνονται σε:

• Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις (ΟΧΕ) για Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη (ΒΑΑ),
• Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις (ΟΧΕ) για άλλες χωρικές στρατηγικές

2. Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία των Τοπικών Κοινοτήτων (ΤΑΠΤΟΚ), που αποτελεί ένα εργαλείο σχεδιασμού και υλοποίησης μιας τοπικής αναπτυξιακής στρατηγικής και αντιμετώπισης των τοπικών οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών αναγκών με τη συμμετοχή των τοπικών φορέων και της τοπικής κοινωνίας σε σαφώς προσδιορισμένες χωρικές ενότητες (βασίζεται στην προσέγγιση LEADER, δηλαδή «από τη βάση προς την κορυφή»).

Πηγές χρηματοδότησης

Τα Ευρωπαϊκά Ταμεία που χρηματοδοτούν τις ολοκληρωμένες εδαφικές στρατηγικές είναι τα ακόλουθα:

• ΟΧΕ: ΕΤΠΑ, ΕΚΤ+, Ταμείο Συνοχής, ΤΔΜ καθώς και το ΕΓΤΑΑ και το ΕΤΘΑ
• ΤΑΠΤΟΚ: ΕΤΠΑ, ΕΚΤ+, Ταμείο Συνοχής, ΤΔΜ καθώς και το ΕΓΤΑΑ και το ΕΤΘΑ.

Σημειώνεται ότι, οι ολοκληρωμένες εδαφικές στρατηγικές μπορούν να περιλαμβάνουν παρεμβάσεις που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο και όλων των λοιπών (τεσσάρων) Στόχων Πολιτικής της ΠΠ 2021-2027 που αφορούν στην Έξυπνη, Πράσινη, Διασυνδεδεμένη και Κοινωνική Ευρώπη.

Τύποι περιοχών εφαρμογής ΟΧΕ – ΤΑΠΤΟΚ

Ο εθνικός σχεδιασμός για την επόμενη προγραμματική περίοδο προβλέπει την υιοθέτηση και υλοποίηση ολοκληρωμένων παρεμβάσεων σε τέσσερις (4) κατηγορίες/τύπους περιοχών:

1. Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις σε αστικές περιοχές που προάγουν τη βιώσιμη ανάπτυξη του αστικού ιστού, τον πολιτισμό και την ασφάλεια. Ως αστικές περιοχές νοούνται:
   • Αστικές περιοχές με πρόβλεψη για ολοκληρωμένες αστικές παρεμβάσεις από τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια
   • Οικιστικές ενότητες (λειτουργικές περιοχές) ή πόλεις που αναπτύσσονται σε μία ή περισσότερες Δημοτικές Ενότητες και με πληθυσμό > 50.000 κατοίκων (δεν προσφέρεται αυτός ο τύπος περιοχών για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου)
   • Πόλεις-έδρες Περιφερειακών Ενοτήτων που δεν καλύπτονται από τα παραπάνω, με σημαίνοντα λειτουργικό ρόλο αστικού κέντρου
2. Εφαρμογή ολοκληρωμένων στρατηγικών (ΟΧΕ, ΤΑΠΤΟΚ) στις ορεινές, αγροτικές και παράκτιες περιοχές που στοχεύουν στη βιώσιμη ανάπτυξη, στην προσβασιμότητα και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς (για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου κρίνεται σκόπιμη η επιλογή ΤΑΠΤΟΚ με χρηματοδότηση από το ΕΤΘΑ και το ΕΓΤΑΑ).
3. Εφαρμογή ολοκληρωμένων στρατηγικών στις νησιωτικές περιοχές και συμπλέγματα νησιών που στοχεύουν στη βιώσιμη ανάπτυξη, στην προσβασιμότητα, στην ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και στην αξιοποίηση των προοπτικών τους.
4. Ολοκληρωμένες στρατηγικές σε περιοχές που εμφανίζουν χωρική και θεματική συνέχεια, με δυνατότητα αξιοποίησης πλουτοπαραγωγικών πόρων και ιδιαίτερων τοπικών χαρακτηριστικών -πολιτιστικών, τοπικής παραγωγής, τουριστικής δραστηριότητας (δεν προσφέρετε αυτός ο τύπος περιοχών για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου).

Η επιλογή των περιοχών εφαρμογής θα λαμβάνει υπόψη το χωρικό πρότυπο και τις αναπτυξιακές κατευθύνσεις του χωρικού σχεδιασμού σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και θα αναφέρεται στα Προγράμματα ή θα γίνει κατόπιν διαδικασίας ανοικτής πρόσκλησης και αξιολόγησης.